We willen van Paviljoen Esch een inspirerend eco-huis maken. De grootste uitdagingen voor groen bouwen zijn beton en staal. Daarom is boven de grond het paviljoen volledig van hout met nergens een stalen balk. In de rechtervleugel van het paviljoen komt een souterrain. En voor een kelder heb je beton nodig en waterbestendige isolatie. Maar gelukkig hebben we een aannemer die wel van een uitdaging houdt. We gaan namelijk iets heel bijzonders doen: een kelder en begane vloer van 'cementloos' eco beton én met 100% circulaire isolatie.
Met cementloos beton verminderen we de CO2-uitstoot tot wel 80%!
Bouw nu echt begonnen
Na een lange voorbereiding is de bouw nu echt begonnen. Nadat we het lange gras gemaaid hadden kon het graafwerk beginnen. Een groot gat, zodat er voldoende ruimte is om de kelder te bouwen. De uitgegraven ondergrond bleek, zoals gehoopt, superstevig te zijn. We konden meteen door met het leggen van de isolatieplaten.
Op de hoog gelegen es zit het grondwater op grotere diepte, superhandig voor een kelderverdieping!
Kilometerslange ijsbaan
Bio-based oftewel natuurlijke isolatiematerialen zijn niet mogelijk onder de grond, omdat dit door vocht snel zou vergaan. Dus gingen we op zoek naar een circulaire oplossing. Dat vonden we in de Flevopolder. Twaalf jaar lang lag er bij Biddinghuizen een kilometerslange openlucht kunstijsbaan. Door de steeds warmere winters werden de energiekosten te hoog en is de ijsbaan in 2020 definitief gesloten. Bij sloop kwamen er grote hoeveelheden hoogwaardige isolatieplaten onder de baan vandaan. De nu 100% circulaire isolatieplaten vonden hun weg al naar menige bouwplaats. Voor Paviljoen Esch krijgen deze tweedehands platen een nieuw leven als dikke isolerende jas voor de kelder en betonvloer.
Waar eerst de kilometerslange ijsbaan was, staat nu een groot zonnepark voor duurzame energie.
Beton, cement en CO2
Traditioneel beton is wereldwijd verantwoordelijk voor zo’n acht procent van alle door de mens veroorzaakte CO2-uitstoot. Beton bestaat uit grind, water, zand en cement. Het cement zorgt ervoor dat het beton hard wordt, bijna alle CO2-uitstoot van beton komt door cement. Om cement te maken wordt kalksteen of mergel tot een zeer hoge temperatuur verwarmd, waar heel veel energie voor nodig is. Kan dat niet anders?
De CO2-uitstoot van beton is drie keer zo hoog als de burgerluchtvaart!
Oude Romeinen
Ook de oude Romeinen bouwden al met beton, hiervoor werd geen cement maar vulkaanas gebruikt. Na de Romeinse tijd is beton eeuwenlang weinig gebruikt, tot de industriële revolutie kwam. Hoewel er in de vorige eeuw wel onderzoek werd gedaan naar ‘cementloos’ beton, werd dit toch weinig toegepast. In de Sovjet-Unie was er een tekort aan cement en werd er wel gebouwd met cementloos beton. In Oekraïne en Rusland staan al decennialang gebouwen die met dit duurzame beton gebouwd zijn. Met de noodzaak om ook de bouw te verduurzamen is er de afgelopen jaren wereldwijd veel meer aandacht voor cementloos beton.
Cementloos beton staat ook wel bekend als geopolymeerbeton, of onder namen als 'earth friendly concrete' , 'green concrete' en 'eco concrete'.
Betonakkoord
Ook in Nederland wil de betonindustrie verduurzamen, hiervoor is er zelfs een Nationaal Betonakkoord gesloten. In dit akkoord is een belangrijke rol weggelegd voor cementloos beton. Sinds een aantal jaren is dit duurzame beton ook in Nederland verkrijgbaar, via het bedrijf SQAPE. Het alternatieve ‘cement’ wordt gemaakt van 100% circulaire restproducten, zoals hoogovenslakken uit de staalindustrie. In Oost-Nederland is Rouwmaat een koploper voor het leveren van cementloos beton en heeft in de afgelopen jaren al flink wat ervaring opgedaan. Om het beton nog duurzamer te maken, recyclet Rouwmaat beton uit sloopprojecten, waardoor er minder grind en zand nodig is voor nieuw beton.
Ook gebruikt Rouwmaat voor beton geen grondwater maar opgevangen regenwater.
Nog weinig woningen
In Nederland heeft cementloos beton zich in de afgelopen jaren al bewezen in de wegenbouw. Ook de eerste mestkelders en betonvloeren in duurzame bedrijfsgebouwen zijn gerealiseerd. Recent is cementloos beton gebruikt voor de fundering van woningen in Ecodorp Boekel. We vinden het mooi dat we met Paviljoen Esch mee kunnen helpen om de betonindustrie te verduurzamen. In het souterrain van het paviljoen blijven de betonnen wanden in het zicht als mooi tastbaar voorbeeld van duurzaam bouwen. We zullen hier vol trots over blijven vertellen!
Het mooie van dit duurzame beton is dat het ook nog eens zeer sterk is en bijna niet krimpt!
